İşçi Kadrosunda Çalışanın Gerçekleştirme Görevlisi Olması Durumunda Sayıştay Kararı Işığında Sorumluluğu

İşçi Kadrosunda Çalışanın Gerçekleştirme Görevlisi Olması Durumunda Sayıştay Kararı Işığında Sorumluluğu:

Bu konu ile ilgili olarak Sayıştay 6. Dairesinin kararını ilgili kısmını sizlerle paylaşmak istiyorum.

Sayıştay 6. Dairesi Karar No: 923 İlam No:3 Tutanak Tarihi: 26.10.2023

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi ve duruşmaya katılanların dinlenmesi sonucunda;

…

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinde, “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.
Kamu zararının belirlenmesinde;

1. a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
2. b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
   c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
   d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,
   e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
3. f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.),
4. g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, esas alınır.

…” hükümlerine yer verilmiştir.

…

Konunun sorumluluk yönünden değerlendirilmesinde;

Gerçekleştirme Görevlisinin sorumluluğuna ilişkin değerlendirme:

Gerçekleştirme Görevlisi (İşçi) … … tarafından, mevzuata aykırı olarak gerçekleştirme görevlisi olarak görevlendirilmesi nedeniyle kendisine kamu zararına ilişkin sorumluluk yöneltilemeyeceği, maaş ödemelerine ilişkin evrakların Mali Hizmetler Müdürlüğünce düzenlendiği ve sistem üzerinden kontrol için gönderilen belgeler ile fiziki olarak çıktısı alınıp imzalanan belgeler arasında … … tarafından yapılan hileli işlemler nedeniyle farklılıklar olduğu ifade edilmişse de;

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “Sorumlular ve sorumluluk halleri” başlıklı 7’nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, “Usulüne uygun biçimde görevlendirilmediği halde kendiliğinden veya verilen emir üzerine gelirleri tahakkuk ettiren, toplayan, harcayan ve bu işlemleri onaylayanlar, malları muhafaza eden ve idare edenlerle her türlü mali iş ve işlemleri yürütenlerin işlemleri bir hesaba dahil edilmediği takdirde, sorumluluk bu kişiler hakkında da uygulanır…” hükmüne göre usulüne uygun olarak görevlendirilmeyen gerçekleştirme görevlisinin sorumluluğu ortadan kalkmamaktadır.

5018 sayılı Kanun’un “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde, “Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. (Değişik son cümle: 22/12/2005-5436/10 md.) Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

…
Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.” denilmiştir.

Buna göre bütçeden bir giderin yapılabilmesi için harcama yetkilisince görevlendirilen gerçekleştirme görevlisi tarafından ödeme için gerekli belgeler (ödeme emri belgesi ve ekleri) düzenlenmelidir. İlgili ödeme emri belgeleri ile eklerinde yer alan aylık bordroları da “Düzenleyen” sıfatıyla Gerçekleştirme Görevlisi (İşçi) … … tarafından imzalanmıştır.

Bu itibarla, …Harcama Yetkilisi … Müdürü) … … ve Gerçekleştirme Görevlisi (İşçi) … … ile Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) … …’a müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,